سنگ یحیا بررسی گردید
عطر و تن: «سنگ یحیا» نوشته خسرو عباسی نقد و بررسی گردید.
به گزارش عطر و تن به نقل از روابط عمومی مراكز فرهنگی هنری منطقه ۸ و فرهنگسرای گلستان، شصت و هفتمین نشست «ترنم قلم»، همراه با جلسه نقد و بررسی كتاب «سنگ یحیا» نوشته خسرو عباسی در فرهنگسرای گلستان برگزار گردید.
در ابتدای جلسه، خسرو عباسی بخش هایی از كتاب خویش را خواند و در سخنانی كوتاه اظهار داشت: این كتاب، نخستین مجموعه داستان كوتاه من است كه به چاپ رسیده است. البته تابحال چندین كار خاطره و زندگی نامه دارم كه انتشار یافته است.
سپس آیت دولتشاه بعنوان منتقد صحبت كرد و راجع به «سنگ یحیا» توضیح داد: این مجموعه، ۱۰ داستان كوتاه است كه ۹ تا از آن به وضوح مسئله جنگ را مطرح می كند و داستان آخر هم یك داستان مذهبی است و از نظر مضمون بی ارتباط با داستان های قبلی نیست اما تنها داستان غیر جنگی این مجموعه بشمار می رود. داستان های این كتاب را خیلی خوب و خوش خوان دیدم. این مجموعه در چند بخش جوایز امسال حضور داشت و حتی در جشنواره جلال هم مورد تقدیر قرار گرفت. به نظرم این كتاب به اندازه كافی و شایسته دیده شده است و از این نظر جا دارد كه نقدهایی با زاویه دید یك نویسنده حرفه ای را داشته باشیم.
او اضافه كرد: داستان های این كتاب، عموما فضای جنگ ستیز دارند و فضای جنگ، مصیبت ها و عواقب آنرا نقد می كنند. باید بگویم كه این كتاب از دو داستان قوی آغاز می گردد و در ادامه داستان ها كمی ضعیف و ضعیف تر می شوند. برای مثال داستان «چاه» یا «كفش ملی» همچون داستان های ضعیف این مجموعه هستند. داستان «نفیر» هم سردرگم است. البته خیلی خوب است و فضاسازی مناسبی دارد اما می بینیم كه جان داستان در آن درنیامده است. احساس می كنم كه همراه با نوشتن این داستان ها، ذهنی محافظه كار همراه بوده است و به همین دلیل، در جایی كه باید انرژی داستان تخلیه می شده است و ضربه محكمی به مخاطب بزند، كمرنگ می گردد و ایدئولوژی خویش را از دست می دهد.
این داستان نویس سپس بیان كرد: من فكر می كنم كه ایشان قبل از هر چیز، می خواسته تا داستان جنگی بنویسد. این مورد فراغ از دید ایشان، در مواردی سبب ضربه خوردن به كار شده است. برای مثال اگر در داستان «گرای صفر درجه»، مبحث جنگ را از آن خارج نماییم، داستان بسیار زیباتر و بهتر می گردد. در حقیقت، می خواهم بگویم كه اگر برخی از داستان های این كتاب، می توانستند خویش را از دایره جنگ بیرون بكشند، چه قدر بهتر و قوی تر می شدند. به نظرم، اجبار آقای عباسی برای وارد كردن جنگ به داستان و ربط دادن به آن، كار را تقلیل داده است و محافظه كاری بوجود آورده است. در این داستان، آن انفجار نهایی كه انتظار داریم رخ نداده است و گاها وقتی داستان ها را تمام می كردم، حسرت می خوردم كه چرا به انرژی نهایی خود نرسیده است. البته باید بگویم كه در برخی از داستان های این كتاب به پرداخت مینیاتوری و تصویرسازی فوق العاده آقای عباسی غبطه خوردم. باید بگویم كه ایشان تصویرسازی جز به جز بسیار خوبی داشته است و از این منظر بسیار حیرت زده شدم.
دولتشاه به بررسی تعدادی از داستان های این كتاب پرداخت و اظهار داشت: باید بگویم كه داستان «گرای صفر درجه» باوجود تمام موضوعاتی كه بیان كردم، قوی ترین داستان این كتاب است. دقت كنید رسالت یك مجموعه داستان این است كه سرگرمی آفرینی كند و مخاطب را درگیر خود كند، به نظرم این داستان به خوبی توانسته است این خصوصیت را ارضا كند. در مورد داستان «سنگ یحیا» باید بگویم كه این داستان از چند جنبه قابل بررسی است. اول از همه، این داستان ارزش مطالعات فرهنگی دارد چون كه به كشف چیزهایی می پردازد كه من مخاطب برای نخستین بار با آن روبه رو شدم و البته برای من جذاب بود. در كل باید بگویم كه پس از مدت ها مجموعه داستانی خواندم كه از خواندنش لذت بردم و این گونه نبود كه تا میانه آنرا بخوانم و سپس كنارش بگذارم. از این جهت به آقای عباسی تبریك می گویم. این مجموعه داستان خیلی خوب بوده است كه تابحال تا این اندازه دیده شده است.
محمدرضا گودرزی هم در ادامه مراسم در سخنان خود اظهار داشت: خاطرم هست كه آقای عباسی را در جشنواره های داستانی هنگامی كه داور بودم، شناختم. در این جشنواره ها، ایشان ۲-۳ بار مقام آورد. حوزه مورد علاقه ایشان ادبیات دفاع مقدس است. مجموعه داستان «سنگ یحیا» شامل ۱۰ داستان كوتاه است كه از این تعداد، ۵ داستان رئالیستی است. ۲ داستان مدرن است كه داستان های «سنگ یحیا» و «چاه» است. ۱ داستان شگفت است و در نهایت ۲ داستان «نفیر خانه» و «دندان طلا» رئالیسم جادویی است. تنوع ژانرها نشان داده است كه با مجموعه خوبی روبه رو هستیم. اغلب كسانی كه این مجموعه را خواندند به من گفتند كه كمتر پیش می آید كه یك مجموعه داستان، ۴ داستان خوب داشته باشد اما این مجموعه ۸ داستان كوتاه خوب دارد. ۶ داستان كتاب، راوی اول شخص دارد. ۲ داستان توسط اول شخص جمع روایت شده است، ۲ داستان راوی محدود به ذهن دارد و در نهایت ۲ داستان هم راوی دوم شخص دارد. در این مجموعه با تنوع راوی هم مواجه هستیم و این تنوع نشان داده است كه نویسنده دیدگاه های متفاوت و روش های برخورد متفاوت با داستان را به خوبی بلد است. نظرگاه ها، توصیف صحنه ها و شخصیت ها خیلی خوب بیان شده است و نوع لحن و نثر بسیار مناسب با فضای داستان انتخاب شده است. از نظر دسته بندی موضوعی داستان دفاع مقدس باید بگویم كه داستان ها شعاری نشده است.
او افزود: دقت كنید كه داستان های این كتاب بومی هستند كه خود پرارزش است. با این وجود، از اشكالاتی كه این داستان دارد اطناب و زیاده گویی است. من برخلاف آقای دولتشاه، داستان گرای صفر درجه را داستان قوی نمی دانم چون كه اطناب دارد و صفحات زیادی از آن اضافه است. اشكال دیگر، ابهام است. بدین مفهوم كه بعضی داستان ها برای ارتباط با مخاطب دچار كلنجار بود. دلیل آن برجسته سازی زبان از نظر نسبی بود. نگرش نویسنده نشان داده است كه او نسبت به زبان حساسیت زیادی دارد و این زبان گاهی مانع از ارتباط او می گردد. باید بگویم كه در برخی از داستان ها، اطلاعات داستانی بسیار دیر داده شده است. هیچ دلیلی وجود ندارد كه اطلاعات تا این اندازه دیدر داده بشود. یكی از خصوصیت های نویسنده خوب این است كه اطلاعات مورد نیاز خواننده برای درك داستان را سروقت می دهد. البته این مورد بدین معنا نیست كه نباید از تعلیق استفاده نماییم بلكه معتقدم كه تعلیق جز بن مایه های داستان است. دادن اطلاعات ربطی به تعلیق ندارد.
گودرزی در مورد نقاط مثبت این مجموعه اشاره نمود و اظهار داشت: داستان های این كتاب، ارزش مطالعات فرهنگی دارند. گفتگو بین شخصیت ها خیلی خوب فضاسازی شده است. باید بگویم كه عرضه جزئیات داستانی است كه آنرا جذاب و منحصر به فرد می كند. هر كس می تواند كلیات را بنویسد و كاتالیزورها در جزئیات است. به نظرم این مجموعه در حوزه دفاع مقدس بسیار پرارزش است و اثری درخور به حساب می آید. به نظرم دو داستان از این كتاب خیلی خوب هستند و آن هم داستان «سنگ یحیی» و «قرنطینه» است. دو داستان كه نپسندیدم هم داستان «چاه» و «تیربند» است. بقیه داستان ها هم در میانه این دو هستند. در حقیقت، در این مجموعه داستان بد نداریم. داستان یحیی، داستانی مدرن و محدود به ذهن است كه به ماجرای شهادت سهراب و خبر دادن به خانواده او می پردازد.
در آخر این جلسه، حاضران سوالات خویش را از نویسنده كتاب و منتقدین پرسیدند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب