یادی از ابراهیم منصفی (رامی)
عطر و تن: اول تیرماه سال روز درگذشت ابراهیم منصفی (رامی) - شاعر، ترانه سرا و خواننده جنوبی - است.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، ابراهیم منصفی (1376-1324) از آغازگران شعر نو در هرمزگان بود كه با بهره گیری از فرهنگ اقلیمی و گرایش به شعر زمانه، نقش مهمی در فرهنگ و هنر مردمی و شعر و موسیقی جنوب ایفا كرد.
رامی از نخستین شاعرانی بود كه راه و رسم شعر نیمایی را در هرمزگان گسترش داد؛ بگونه ای كه بعد از مرگش، او را «نیمای جنوب» نامیدند. وی همینطور توانست با اتكا به گویش محلی و رویكرد به موسیقی جهانی، راه بكر، زیبا و پرتوانی را در ترانه سرایی بگشاید.
آثار منصفی از آغاز موج نو ادبیات در نشریاتی چون «خوشه» به سردبیری احمد شاملو، « آبنوس»، «تماشا»، مجله «موسیقی» و همینطور در گفت وگوهای سیروس طاهباز با شاعران نوپرداز جنوب در مجله «فردوسی» به چاپ رسیده است.
منوچهر آتشی، رامی را به تعبیری آغازگر دور جدیدی از شعر در بندرعباس و جنوب دانسته كه هم در فرهنگ بومی ریشه و هم به شعر مدرن گرایش داشته است.
این شاعر فقید می گوید: منصفی یك چهره واقعا ناب و ظریف بود كه متأسفانه به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی در جنوب ایران، او و هنرمندانی مثل او نتوانستند به جایگاهی كه سزاوارشان بودند، برسند.
علی باباچاهی نیز می گوید: نثر پررمق و ذهنیت خلاق منصفی درباره شعر و موسیقی هرمزگان در میزگرد شاعران نوپرداز كه در سال 46 به دعوت سیروس طاهباز، در تهران برگزار شده بود و در مجله «فردوسی» با عنوان «گفت وگو با شاعران سرزمین آفتاب داغ» انتشار یافت، بسیار زیبا و عمیق تر از دیگر شاعران هم نسل من بود.
این شاعر رامی را شاعری شوریده و عاشق می نامد و می گوید: وی طبعا آدم های مجنونی مثل من را بیش تر به خود جذب می كرد.
همینطور سهیل نفیسی - آهنگ ساز و ترانه خوان شعرهای رامی كه آلبوم های «ری را» و «ترانه های جنوب» را دارد - درباره او می گوید: ابراهیم كه نسل در نسل، جوانان و مخاطبان تازه ای را گرد آثارش جمع می سازد، ضرب پرتوان و لحن خوش كلمات در ترانه هایش، نه تنها بر ماهیت بی رمق ترانه های محلی قبل از خود كه حول موضوعاتی بی مایه می گذرند، تأثیر می گذارد و آنرا متحول می سازد، بلكه بعنوان یكی از نادرترین نمونه های موسیقی مردمی سرشار از مفاهیم انسانی و لمس احساساتی همچون عشق، رنج و سرمستی است.
حسن كرمی - شاعر فقید جنوبی - هم یكی از مهم ترین علل اقبال مردم جنوب از هر سنخ و سنتی به ترانه های رامی را علاوه بر زیبایی تردیدناپذیر كلام و تازگی لحن و آهنگ، توجه به وضعیت زندگی انسان های فقیر و تهی دست و مشكلات اجتماعی آنها می داند.
نویسنده كتاب «هیاهو» می گوید: ترانه های بندری كه پیش از رامی، گرد موضوعات مبتذل و بی ارزش می گشت، با حضور رامی، حرمت و حیثیتی انسانی یافت.
او ترانه ها و شعرهای رامی را سخت زیبا و حسرت انگیز توصیف می كند و می افزاید: وی با تأثیر از موسیقی ملت ها و به كار بردن ملودی های آنها در ترانه های محلی خویش، موسیقی بندری را با موسیقی جهان، آشتی و آشنایی داده است.
شاعر «رؤیای آفتاب در هزاره ظلمت» علت مهجور ماندن رامی و جمع آوری نكردن آثار او را توسط خودش در زمان حیات چنین بیان می كند: متولیان هنر یا مسؤولان امر كه باید به این امور توجه نمایند، به جای كوشش در رشد و باروری هنرمندان، همیشه موانعی به وجود می آورند. رامی هنرمندی آزاده و مستقل بود كه نمی خواست تحت نفوذ هیچ جایی باشد.
از رامی بعنوان یكی از كسانی كه در ایران موفق شد از سنت های بومی به دنیای تازه ای برسد و در عین حال، ریشه های محلی را هم خیلی خوب حفظ كند، نام برده شده است.
همینطور گفته شده كه رامی به گویش های محلی، بدون تظاهر و بدون تاكید بر فولكلورها، وفادار مانده و بدون این كه ادای بندری درآورد، به آسانی و با زبان طبیعی خود، آواز خوانده است. او خودش را معطل سازهای محلی و ملودی های بومی نكرده، مستقیما به سمت شعر و زبان رفته و بعد محلی را با اتكا به زبان، حس كرده و به لطف موسیقی، ترانه امروزی ساخته است.
آیدا سركیسیان - همسر احمد شاملو - در یادداشتی نوشته است: درها باز می شود، به خانه ما پا می گذارد، دو تایند انگار، می گذاردش زمین، از خودش بزرگ تر است، تكیه اش می دهد به دسته مبلی كه شاملو در آن نشسته. می نشیند روی زمین كنار گیتارش، بی كلمه ای. با انگشتان هوایی اش آغاز می كند، آرام آرام، یكی شدن ساز و انسان… توفان به پا می كند. اشتیاق فضا را می آكند، نوای گرم مادرانه گیتار، و آواز حنجره زخمی رامی در حیرت چشم ها، نگاه ها، سكوت های محنت تبار ما را، از عاشیق ها تا تروبادورها، از كولی های گرانادا تا مالاگا، از سایات نووا تا مرسدس سوسا تا فرانسیس به بی، پیام آوران مهر و شفقت و دوستی، خنیاگران خسته، لحظه ها را نوشیدیم، ساعت ها را لحظه بر لحظه ای گریست، شب شده است، خنیاگر تنها خانه را ترك می كند با گیتارش این جا بود آیا...
گفته می شود رامی در موسیقی تحت تأثیر راك آمریكایی یا نغمه های آمریكای لاتین نیز بوده است. یكی از ترانه های رامی با گویش محلی و با نام «بدو بدو» در سال 82 در آلبوم «گوش» كه به همت علی صمدپور و نادر طبسیان در تهران انتشار یافت، برای نخستین بار در سطح كشور منتشر شد. از دیگر آثار او، مجموعه های شعر «رنج ترانه ها» و «گفته های ناگفته» است كه از جانب نشر هفت رنگ انتشار یافته است. كتاب «ترانه های رامی» و آلبوم «ترانه های رامی» را نیز نشر ماه ریز منتشر نموده است.
ابراهیم منصفی كه علاوه بر شاعری، در بازیگری، بداهه پردازی و طنز نیز استعداد داشت، در سه فیلم كوتاه به نامهای «بركه خشك»، «هجرت» و «كالنگ هایم را دوست دارم» و فیلم «نهنگ» به كارگردانی حسن بنی هاشمی بازی كرده است.
منبع: عطر و تن
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب