سرانه مطالعه ایران در قیاس با دیگر کشورها
به گزارش عطر و تن، رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک نسبت به سرانه مطالعه در ایران هشدار داد و اظهار داشت: طبق پژوهشی سرانه مطالعه در ایران ۱۸ دقیقه در هفته است که باید برای آن طرح و چاره ای اندیشه شود.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، همایش تجلیل از لیست نگاری فعال و مستمر دستنویس های اسلامی در سه کتابخانه و مرکز فرهنگی کشور (کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی در قم و مرکز احیای میراث اسلامی) روز چهارشنبه بیست و پنجم آبان ماه به مناسبت هفته کتاب در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار گردید.
محمدرضا رضوان طلب ـ رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک ـ در ابتدای این آیین در سخنانی اظهار داشت: در این مجموعه همان گونه که می دانید به ابتکار و هزینه شخصی یک نیکوکار ذخایر ارزشمندی جمع آوری شده است. حسین آقا ملک در بخشی از وصیت نامه خود اشاره نموده است که هدف از همه این کارها را ترقی معارف و مسأله صحت عمومی مردم قرار دادم. در این کتابخانه و موزه تلاش می نماییم حتی از نسخ خطی کسب درآمدی نداشتیم و برای بازدید موزه تعرفه اندکی در نظر گرفته شده است. حتی خودمان به دنبال دانشگاه ها و مراکز علمی و دبیرستان ها می رویم که از این مجموعه بازدید کنند.
رضوان طلب با اشاره به اینکه قرآن کریم بر مسأله کتاب و کتابخوانی تاکید فراوانی دارد و کتاب را بعنوان ابزار مهم هدایت معرفی می کند، اظهار داشت: متاسفانه در ایران اسلامی سرانه مطالعه خیلی کم است و طبق آمار مرکز آمار و پویش تهران سرانه مطالعه روزانه در تهران ۱۶ دقیقه و ۳۶ ثانیه و هفتگی یک ساعت و ۵۴ دقیقه است. در پویش دیگری در رابطه با سرانه مطالعه برخی کشورها آمده است که هند ۱۰ ساعت و ۴۲ دقیقه، ژاپن ۱۰ ساعت و ۳۰ دقیقه، تایلند ۹ساعت و ۲۸ دقیه، چین هشت ساعت، فیلیپین هفت ساعت و ۳۶ دقیقه، مصر هفته ساعت و ۳۰ دقیقه، فرانسه ۶ ساعت و ۵۴ دقیقه، مجارستان ۶ ساعت و ۴۸ دقیقه، عربستان ۶ ساعت و ۴۸ دقیقه، انگلیس ۶ ساعت و ۲۵ دقیقه، ترکیه ۶ ساعت و ۲۵ دقیقه و ایران تنها ۱۸ دقیقه در هفته است. باید کوشندگان عرصه کتاب طرحی نو در این حوزه بیاندیشند. قبول دارم آمار گاهی امکان دارد گمراه کننده باشد اما تفاوت بین آمارهای منتشرشده زیاد نیست که نتیجه متفاوتی داشته باشد و سرانه مطالعه در ایران واقعا کم است. باید چاره ای اندیشه شود که تعداد مخاطب افزایش یابد.
رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک در رابطه با آثار خطی و لیست نگاری این مجموعه توضیح داد: ۲۰هزار عنوان در ۶هزار و ۸۵۰ مجلد کتاب خطی داریم، ۶۵۰۰ مجلد از آن میراث واقف بوده، ۴۰۰ مجلد دیگر بعد واقف یا اهدا و یا خریداری شده است.
همینطور ۱۵ جلد لیست نگاری برای ۷۵۵ مجلد خطی داریم که همگی روی سایت کتابخانه ملک قرار گرفته است. در رابطه با با علم پزشکی ۷۵۶ عنوان از نسخ خطی در یک کتاب مستقل ۵۶۰ صفحه ای چاپ شده است و ۱۵ همایش در همین باره برگزار شده است. لیست نگاری مخطوطات با مبحث علم نجوم در دست تهیه است. ۱۴۰ هزار عنوان کتاب چاپی داریم که بسیاری از آنها نادر و چاپ سربی هستند. ۴۵۰۰ عنوان کتاب چاپ سنگی داریم.
در قسمت دیگری از این مراسم سید محمود مرعشی نجفی ـ متولی و رئیس کتابخانه آیت الله سیدشهاب الدین مرعشی نجفی ـ به لیست نگاری کتابخانه مرعشی اشاره نمود و اظهار داشت: هم اکنون در کتابخانه مرعشی ۵۰ جلد لیست جلد شده است و ۱۵ جلد دیگر در ماههای آینده رونمایی می شود و این تعداد به ۱۲۰ جلد لیست خواهد رسید که رقم خیلی قابل توجهی است. چندی پیش یونسکو اعلام کردکه کتابخانه مرعشی از لحاظ کتاب های خطی اسلامی شیعی رتبه اول در جهان را دارد. هم اکنون نسخه های خطی این مجموعه به ۸۰هزار عنوان در بیشتر از ۴۰هزار جلد مجلد رسیده است. هم اکنون برای عکسبرداری از نسخه های خطی مشکلی نداریم و مراجعین زیادی هم از خارج کشور در کتابخانه داریم. چون دنبال چیزی هستند که ندارند، شاید در صنعت، اتومبیل و … حرف اول را بزنند اما در این حوزه خیر. علمای شیعه برای این میراث بسیار زحمت کشیدند.
سید احمد حسینی اشکوری ـ لیست نگار نسخه های خطی، تراجم نگار و موسس مرکز احیای میراث اسلامی ـ که یکی دیگر از مهمانان این آیین بود، در سخنانی بیان نمود: انگیزه تاسیس مرکز اسلامی برای این بوده است که نسخه های خطی را که در دسترس نیست عکس برداری شود و به صورت آسان و بدون تشویش در اختیار محققان و مولفان قرار گیرد. در این راستا اولویت ما برای عکسبرداری از نسخه های خطی کتابخانه های شخصی و شبه شخصی بوده چون کسی به آنها دسترسی ندارد. بیشتر از ۲۰۰ هزار نسخه عکسی داریم که از کشورهای مختلف و ایران گردآوری شده است. ۱۲هزار نسخه هم برای مرکزاحیای میراث اسلامی خریداری شده است. ۱۵ جلد لیست هم خودم نوشتم که چاپ شده است. چهار جلد لیست چاپی داشته ایم و یکی هم در دسترس چاپ است. تلاش کرده ایم این خدمات خیلی راحت و آسان در اختیار محققان قرار گیرد.
سپس ابوالفضل حسن آبادی ـ رئیس بخش مخطوطات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ـ آماری از این مرکز عرضه داد و اظهار داشت: در مجموعه مراکز نسخ خطی آستان قدس شامل کتابخانه مرکزی آستان قدس، ملک، وزیری، حکیم، شوشتری و بروجرد بیشتر از ۱۰۶هزار عنوان و ۵۸ هزار جلد چاپ سنگی نگهداری می شود. در مرکز نسخ خطی آستان قدس بیشتر از ۵۸ نسخه خطی و ۲۳هزار قرآن و سه هزار دست نوشته و در مجموع بیش از۸۷هزار نسخه خطی داریم. آستان قدس شاید مستمرترین سابقه لیست نویسی نسخ خطی در ایران دارد. در دوره صفوی سه تومار لیست نویسی داریم که مجموعه کتاب های آستان قدس رضوی با نام و نشان ثبت شده است. پنج کتاب از صورت اموالی کتاب های آستان قدس در آن ذکر شده است. همینطور لیست نویسی مدرن داریم از سال ۱۳۰۵ آستان قدس آنرا شروع کرده است که بیشاز ۴۲ جلد چاپ کردیم و تا عید ۶ جلد دیگر به چاپ می رسد. در زمینه کتابخانه دیجیتال ۲۲هزار عنوان نسخه خطی را برای دسترسی مجانی به معرض نمایش گذاشته ایم.
محمدحسین ظریفیان یگانه ـ مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ نیز یکی از مهمانان این آیین بود که به نمایندگی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم حضور داشت و در سخنانی از حاضران و فعالان نسخ خطی تشکر کرد و خاطرنشان کرد که مجموعه دولت و حاکمیت باید نسبت به این مجموعه ها و آثار نسخ خطی انجام وظیفه کند.
در قسمت پایان آیین از بنیان گذاران و دانشمندان حوزه لیست نویسی و مدیران کتابخانه های آستان قدس رضوی، مرعشی نجفی و مرکز احیای میراث اسلامی تجلیل شد.
همینطور جلد پنجاه و پنجم لیست نسخه های خطی کتابخانه مرعشی نجفی به سیداحمد حسینی اشکوری به پاس سال ها پژوهش در حوزه لیست نگاری نسخه های خطی تقدیم شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب