یادی از شاعر سرود ملی جمهوری اسلامی
عطر و تن: اسماعیل امینی با اشاره به اینکه کار اصلی ابوالقاسم حالت طنزنویسی نبوده درباره ی خاصیت های طنز او می گوید.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، سوم آبان ماه سال روز درگذشت ابوالقاسم حالت است؛ طنزپرداز، مترجم، شاعر و سراینده ی نخستین سرود ملی بعد از پیروزی انقلاب. او سال ۱۲۹۸ در تهران به دنیا آمد و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان مروی تهران به پاپان برد. سپس به استخدام شرکت ملی نفت ایران درآمد و تا زمان بازنشستگی در آن جا ماند. در جوانی زبان های عربی، انگلیسی و فرانسه را آموخت و از سال ۱۳۱۴ با سرودن شعر در قالب های کلاسیک و تذکره نویسی فعالیت ادبی خودرا شروع کرد.
حالت فعالیت خودرا در حوزه طنز نیز از سال ۱۳۱۷ بوسیله همکاری با مجله معروف فکاهی «توفیق» شروع کرد. او بحر طویل هایش را با امضای «هدهد میرزا» و شعرهایش را با اسامی مستعار «خروس لاری»، «شوخ» و «ابوالعینک» به چاپ می رساند. این طنزپرداز بعد از انقلاب هم مدت زمانی نسبتا طولانی با مجله «گل آقا» همکاری داشت.
او در شروع انقلاب اسلامی، سرود جمهوری اسلامی را با عنوان «پاینده بادا ایران» و با باخبر «شد جمهوری اسلامی به پا» ساخت.
اسماعیل امینی، شاعر و مدرس دانشگاه به بهانه سالروز درگذشت وی در سوم آبان ۱۳۷۲ به ایسنا، می گوید: استاد ابوالقاسم حالت، هم در شعر و هم در نثر از پیشکسوتان و سرآمدان بود و علاوه بر شعر طنز، گونه های دیگر شعر هم دارد. یکی از کارهای او این است که کلمات قصار نهج البلاغه را بصورت منظوم ترجمه کرده و برای هرکدام یک رباعی ساخته است و ترجمه منظومی از کلمات قصار ارائه کرده است.
او با اشاره به اینکه کار اصلی «حالت » طنزنویسی نیست، درباره ی خاصیت های طنز او می افزاید: حالت زبان ساده ای دارد و به زبان گفتار مردم نزدیک است. طنز او از اصطلاح ها، مثل ها و کنایه هایی که در زبان روزمره وجود دارد، پُر است. دامنه موضوعی در کارهای حالت خیلی متنوع نیست و بطور معمول موضوعات روزمره و دوگانه های ساده است؛ بطورمثال دعواهای «زن و شوهر»، «عروس و مادر شوهر»، «کارمند و رئیس» و «راننده تاکسی و مسافر» و دیگر دوگانه هایی که در طنزهای رسانه ای معمول است. بخش دیگر طنز حالت خلق آدم هایی با تیپ های مختلف است؛ آدم های ترسو و محافظه کار و کسانی که با احتیاط زندگی می کنند، آدم های لاابالی، آدم هایی با فرهنگ سنتی و آدم ها متجدد و تقابل هایی که در جامعه است.
این پژوهشگر خاطرنشان می کند: حالت کمتر طنز سیاسی دارد و موضوعات طنزهای او بیشتر اجتماعی است. قسمتی از ظرافت ها و شوخی های او، تکیه گاهش خصلت ها و عناصر شناخته شده روانی و اجتماعی مردم است و بخش دیگر که اصل کار حالت را به خاطر احاطه او به ادبیات در بر می گیرد، شوخی های کلامی و شوخی هایی است که جنبه ادبی و بلاغی دارد. این بخش طنزهای او قدرتمند است و به نظر من اگر کسی می خواهد طنزهای او را مطالعه کند، باید به شوخی هایی که جنبه بلاغی و کلامی دارد، بپردازد.
امینی با اشاره به اینکه حالت ابتکارهایی در شعر دارد، اظهار می کند: حالت تعداد زیادی شعر بحر طویل دارد؛ بحر طویل شیوه خاص شعر گفتن است. در این نوع شعر، سطرهای مساوی نداریم و شاعر جملات کوتاه و بلند موزون می گوید تا یک بند تمام شود. از این شیوه برای مرثیه و نوحه های عزاداری به خاطر اینکه جملات پشت هم شور به وجود می آورد و طنز به خاطر مناسب بودن برای ضرب خوانی، استفاده می شود. حالت تعداد زیادی بحر طویل دارد که در کتاب «هُدهُد میرزا» آمده است. بحر طویل های حالت معروف است، الان هم شاعری نداریم که از بحرطویل استفاده نماید، مگر یکی دو جوان طنزپرداز همچون سعید صلاحی. یکی از خلاقیت های آقای حالت همین است.
او با اشاره به اینکه «هدهد میرزا» از اسم های طنز حالت بوده است، می گوید: او اسم های طنز دیگری هم دارد بطورمثال «ابوالعینک» و «خروس لاری» و.... اینکه طنزنویسان برای خود اسم مستعار داشته باشند، تا دوره «گل آقا» هم رایج بود. اسم های طنز مستعار مانند تخلص برای شاعران بوده است.
امینی در آخر کتاب «یاد استاد» نوشته عماد قُرشی را پیشنهاد کرده و می گوید: آقای قرشی در این کتاب به تفصیل زندگی آقای حالت را بررسی نموده و نمونه هایی از آثار او را آورده است، دوستانی که علاقمند هستند می توانند به این کتاب مراجعه کنند.
از حالت آثاری در حوزه های طنز، شعر و ترجمه باقی مانده است. برخی از این آثار عبارت اند از: «فکاهیات حالت»، «دیوان ابوالعینک»، «دیوان خروس لاری»، «دیوان شوخ»، «بحر طویل های هدهدمیرزا»، «گل زار خنده»، «دیوان اشعار» (رباعیات)، «پروانه و شبنم» (قصاید اخلاقی و عرفانی سعدی و تذکره شاهان شاعر)، «رقص کوسه» (شامل ۲۰ داستان کوتاه)، «مقالات طنزآمیز» و همین طور ترجمه کتاب هایی چون «فرعون» (الویز جارویس مک گرو)، «مینوتوس مشاور نرون» (میکا والتاری)، «تاریخ فتوحات مغول» (جی. جی. ساندرز)، «تاریخ تجارت» (اریک ن. سیمونز)، «ناپلئون در تبعید» (خاطرات ژنرال برتران)، «زندگی من» (مارک تواین)، «زندگی بر روی می سی سی پی» (مارک تواین)، «پیشروان موشک سازی» (بریل ویلیامز/ساموئل اشتاین)، «بهار زندگی» (کلارمیس هاستی کارول)، «جادوگر شهر زمرد» (فرانک باوم)، «بازگشت به شهر زمرد» (فرانک باوم)، «پسر ایرانی، سرگذشت واقعی داریوش سوم و اسکندر» (ماری رنولت)، «شبح در کوچه میکلانژ» و «مجموعه تاریخ کامل ابن اثیر».
منبع: atrotan.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب