انتشار دو كتاب تاریخی
«بازرگانی و اصناف پیشه ور در عهد صفوی» تألیف مهدی کیوانی و «خلاصة الاخبار فی بیان احوال الاخیار» تألیف غیاث الدین بن همام الدین مشهور به «خواندمیر» با تصحیح میرهاشم محدّث منتشر گردید.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، کتاب «بازرگانی و اصناف پیشه ور در عهد صفوی» تألیف مهدی کیوانی در ۷۰۴ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۲۸۵ هزار تومان در انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش های ایرانی و اسلامی) انتشار یافته است.
در معرفی ناشر از این کتاب آمده است: دوره صفوی نه فقط برای تاریخ ایران، بلکه از حیث تاریخ جهانی هم اهمیت خاص دارد و توجه به آن، می تواند بر بخش هایی از موضوعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بین المللی هم روشنی هایی بیافکند. هم از این روست که از گذشته های دور، پژوهشگران تاریخ، بررسی همه جانبه حکومت سلسله صفوی را بر ایران، مبحث انواع تحقیقات و پژوهش های خود قرار داده اند؛ بخصوص که با کشف و انتشار آثار و اسناد و دیگر یادگارهای آن ادوار در ایران و جهان، زوایای تازه ای از مبحث در مقابل دیدگان دلبستگان به این گونه مباحث گشوده می شود. واقع آن است که با وجود انبوهی از پژوهش های شرقی و غربی در باب صفویان، هنوز جوانب ناشناخته از آن ادوار اندک نیست و بخصوص در موضوعات اجتماعی و اقتصادی، مجال فراخی در مقابل پژوهشگران تاریخ قرار دارد و از همین طریق است که میتوان ریشه خیلی از حوادث و رویدادها و تحولات بعدی را در طول این چند قرن و مناسبات ایران با قدرت های بزرگ جهانی در آن عهد جست وجو کرد.
محور اصلی این تالیف را میتوان تلاشی در جهت توصیف تجارت، صنف تجار و اصناف پیشه ور عهد صفویه عنوان نمود. اصناف، بعنوان یکی از کهن ترین نهادهای مدنی در ایران دوره اسلامی، به علل گوناگون، همچون عدم استقلال سیاسی و سلطه همه جانبه حاکمیت های بیگانه، از آغاز خلافت بنی امیه تا برآمدن صفویه، کمتر توانستند از عهده تعهدات اقتصادی و اجتماعی خود برآیند.
پرسش اصلی کتاب این است که: با وجود فراهم شدن شرایط نسبی برای تولد و رشد صنف تجّار و اصناف پیشه ور، بعنوان نطفه زایش و بالش طبقه متوسط، چه شد که چنین تحول تاریخ سازی تحقق پیدا نکرد؟ دو شرط اصلی برای زمینه سازی مناسب جهت وقوع آن تحول، عبارت بودند از: تأمین امنیت و آرامش بی سابقه و تشکیل سرمایه کافی. در سایه سار کاردانی شاه عباس اول، این دو شرط، به شکل شگفت آوری، جامه عمل پوشیدند. با اعمال شیوه های سخت گیرانه، امنیت شهرها و جاده ها برای تردد تجار ایرانی و بیگانه، به صورتی بی سابقه تأمین شد. سرمایه کافی هم از راه اعمال سیاست قورق ابریشم و فروش آن به بازرگانان و کمپانی های اروپایی فراهم گردید. به این ترتیب، مسکوکات زرین و سیمین که می توانست از آن بعنوان سرمایه‌ی ملی استفاده شود، برای اولین بار، در حجم قابل توجهی وارد ایران شد.
بنابراین، بخش دیگری از پرسش اصلی این است که چه عواملی مانع تحقق این امر شدند. چرا تجار و کمپانی های غربی موفق شدند تا با تخریب همان اقتصاد کم رمق ولی خودکفای ایران، خود و تجار ارمنی وابسته را جانشین تجار ایرانی کنند؟
این کتاب بر آن است که با پاسخ به این پرسش ها، عوامل ضعف تجّار و اصناف پیشه ور بومی و عدم تشکیل طبقه متوسط را بررسی کند.
همینطور کتاب «خلاصة الاخبار فی بیان احوال الاخیار» تألیف غیاث الدین بن همام الدین مشهور به «خواندمیر» با تصحیح میرهاشم محدّث در ۱۲۷۵ صفحه و بهای ۶۸۵ هزار تومان با شمارگان ۵۰۰ نسخه در مرکز مورد اشاره به چاپ رسیده است.
در معرفی این اثر عنوان شده است: تاریخ نگاری از فرازهای فاخر فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی است که با عنایت به اهمیّت آن، شایسته پژوهش های بیشتر و عمیق تر است.
«خلاصة الاخبار فی بیان احوال الاخیار» تألیف غیاث الدین محمد خواندمیر در سلسله‌ی تواریخ عمومی جای دارد که در عهد تیموریان تألیف شده است و اهمیّت آن در قسمت های نزدیک به عهد مؤلف و شرح احوال معاریف عهد، افزایش می یابد. این کتاب تاریخ از آغاز آفرینش تا سال ۹۰۵ هجری قمری است.
مؤلف این کتاب غیاث الدین بن همام الدین مشهور به خواندمیر، نوه دختری میرخواند است. مؤلف طبق تصریح خودش چون کتاب روضة الصفای جدش را عظیم و بزرگ دانسته جهت استفاده بیشتر، آن کتاب را خلاصه کرده و خلاصة الاخبار نامیده و ۲۳ سال بعد باردیگر با استفاده از همان روضة الصفا و منابع دیگر حبیب السیر را خلق کرده است. ازاین رو این سه کتاب مانند سه ضلعی هستند که مثلث منابع تاریخ ایران را می سازند. هر سه کتاب شخصیت حقیقی و حقوقی خاص خویش را دارند. مطالبی در هر کدام از این سه کتاب هست که در آن دو تای دیگر نیست. خواندمیر شاعر هم بوده و اشعار زیادی از خودش در این کتاب آورده است.
تألیف این کتاب در سال ۹۰۴ شروع شده و در سال ۹۰۵ خاتمه یافته است
خلاصة الاخبار دارای یک مقدمه و ۱۰ مقاله و یک خاتمه به این شرح است: مقدمه: در خلقت و آفرینش جهان. مقاله اول: در ذکر انبیاء مرسلین صلوات الله علیهم اجمعین. مقاله دوم: در ذکر حکما رحمة الله علیهم. مقاله سوم: در ذکر ملوک عجم و سلاطین ماتقدم. مقاله چهارم: در ذکر حالات و غزوات پیغمبر اکرم صلی الله ضد و آله و سلم. مقاله پنجم در ذکر خلفای راشدین و ائمه‌ی اثنی عشر رضوان الله علیهم اجمعین. مقاله ششم: در ذکر خلفای بنی امیه. مقاله هفتم: در ذکر خلفای عباسیه. مقاله هشتم: در ذکر طبقات سلاطین که بعضی معاصر عباسیان و برخی پس از ایشان بوده اند. مقاله نهم: در ذکر فرزندان یافث بن نوح و مغولان. و مقاله دهم: در ذکر پادشاهی امیرتیمور گورکان و بیان سلطنت اولاد او.
خاتمه در تاریخ هرات و ساختمان ها و باغ های آن شهر و سرگذشت ۹۸ تن از مشایخ و دانشمندان و فضلا و سرایندگان و خوشنویسانی که در کتابخانه سلطانی کار کرده اند و هم نقاشان و مهندسان و استادان موسیقی و نوازندگان روزگار سلطان حسین بایقرا.
کتاب های مورد اشاره از تاریخ ۲۱ خردادماه ۱۴۰۰ قابل سفارش است. علاقه مندان به حوزه‌ی تاریخ برای تهیه‌ی این کتاب، می توانند با فروشگاه انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: ۰۲۱۲۲۲۹۷۶۷۷ و ۰۹۱۲۷۳۶۲۶۸۴ تماس بگیرند.
منبع: عطر و تن
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب