نگرانی از سپردن فضای مجازی به صداوسیما
مصوبه ای که از بهارستان رسید، در حالی مدیریت و نظارت بر فضای مجازی را به صداوسیما سپرد که این سازمان تا حالا در رسانه های خود خصوصاً تلویزیون کمتر فضایی را به کتاب و ادبیات اختصاص داده است؛ به دنبال این ماجرا به سراغ نگرانی هایی از جنس کتاب می رویم.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، روی سخن در شروع برای بیان چند پرسش با مخاطبانی است که شمارشان همیشه از طرف مسئولان ذی ربط میلیونی یاد می شود، مخاطبان صداوسیما، رسانه ای با بودجه پیشنهادی ۲۶۱۹ میلیارد تومانی برای سال ۱۴۰۰ (و خاصه تلویزیون). البته بنظر می رسد هرساله برخی از مخاطبان این رسانه به مقصد رسانه های دیگر نشستن پای تلویزیون را ترک می کنند. تا کنون در بین تبلیغاتی که هر روز حضور چهره های مشهور در آنها بیشتر می شود و از سویی به پخش برنامه های اصلی تلویزیون امان نمی دهد، نشانه ای از کتاب دیده اید؟
در میان هزاران بار تکرار تبلیغ یک نرم افزار خدماتی یا پخش مدام آگهی های محصولات استارتاپ های دیگر که به نظر فقط بواسطه درآمدزایی بیشتر برای صداوسیما این میزان در معرض نمایش قرار می گیرند، نشانی از یک محصول نرم افزاری یا استارتاپی در حوزه کتاب و ادبیات یا حتی فرهنگ توجه تان را به خود جلب کرده است؟
از آگهی مربوط به فلان پفک که بیش از یک دهه از تولیدش می گذرد اما بعنوان محصولی جدید معرفی می شود گرفته تا تبلیغ فلان کفش، پوشک بچه، ماهی تابه، انواع محصولات خوراکی و غیره، در این همه تابحال معرفی یک کتاب جدید را دیده اید؟
اگر از خیل آگهی هایی که تلویزیون را تصرف کرده اند، بگذریم و به برنامه های زنده، ضبط شده، مجموعه ها و فیلم ها برسیم، در میان مسابقه های فقط سرگرم کننده، برنامه های طنزی که بگفته کارشناسان اغلب بی محتوا هستند، سریال هایی که بعد از پخش فشرده و فیلم شان باز هم برای بار چندم پخش می شوند، فیلم هایی که از بس به نمایش درآمده اند، صدا و تصویرشان منقطع پخش می شود و صدها برنامه دیگر که گویا فقط ساعات پخش این رسانه را پر می کنند، تا کنون چند برنامه ادبی و در رابطه با کتاب را از تلویزیون تماشا کرده اید؟ به جز برخی مسابقه ها که در عنوان برمبنای کتاب خوانی و برای جذب مخاطب با اجرای یک هنرمند برپا می شوند و با حاشیه ها و اشتباهاتی همراه اند، چه رقابت های دیگری که از جنس ادبیات و کتاب باشند، تابحال به صداوسیما رسیده اند؟ چه تعداد از مجریان این حجم بسیار از برنامه های تلویزیونی تا کنون کتاب خوبی در برنامه خوانده یا معرفی کرده اند؟ حتی از میان خیل فیلم های اقتباسی تولید شده از کتاب ها و آثاری که موضوعی در رابطه با کتاب یا شخصیت های ادبی دارند، چند اثر در تلویزیون به نمایش درآمده؟ اصلا کتاب و ادبیات کجای صداوسیما است؟
در آن سوی ماجرا اما فعالان حوزه کتاب و ادبیات در جست وجوی یک رسانه برای دیده شدن، مجالی جز فضای مجازی و صفحه های شخصی شان پیدا نمی کنند! بزرگ ترین اتفاقات در حوزه کتاب و ادبیات در مقابل کوچک ترین برنامه های تلویزیونی، حادثه مهجوری است که ممکنست فقط در گوشه ای از این قاب فضایی به آن داده شود. گاهی هم برنامه هایی با محوریت کتاب ساخته می شوند که تعدادشان از انگشتان یک دست هم کمتر است.
بیش از یک سال از شیوع ویروس کرونا در کشور که فرصت در خانه ماندن را برای بسیاری فراهم نموده، می گذرد؛ خیلی از استادان ادبیات، شاعران و نویسندگان بجای صداوسیما در صفحه های خود دست به کار شده و برای مخاطبان در حد امکانات شان برنامه سازی می کنند؛ یکی شبانه بیدل می خواند، دیگری مردم را در قرنطینه به شنیدن صفحات طنز دعوت می کند، آن یکی گفت وگوهایی را با چهره های شاخص ادبی برگزار می نماید و هر کس به سهم خود می کوشد تا رسانه ای باشد برای این که کتاب و ادبیات در ایام تعطیل شدن جلسات کوچک و بزرگ ادبی بیش از این به حاشیه نرود.
از طرف دیگر، سالانه کتاب های باارزش بسیاری منتشر یا تجدید چاپ می شوند اما اگر نتوانند خودشان را به صفحه کتاب یکی از خبرگزاری ها یا مطبوعات برسانند، به جز در صفحه مجازی ناشر و گاهی مولف در جای دیگری خبری از آنها دیده یا شنیده نمی گردد.
علاوه بر این، روزگار کرونائی منجر شده تا پای مراسم های پایانی و آیین برگزاری جشنواره ها و جایزه های ادبی به فضای مجازی باز شود، اگر از جایزه های خصوصی که بنا به دلیلهای معلوم امکان بازتاب در این رسانه را ندارند بگذریم، مراسم پایانی اندک مواردی از جایزه های دولتی هم یا در گوشه ای از تلویزیون و در شبکه چهار بی سر و صدا پخش می شود یا کار به پخش زنده از سرویس اشتراک ویدیو آپارات می رسد و گاهی خبرگزاری ها و روزنامه ها هم خبری از آن منتشر می کنند. هر چند که نباید فراموش کرد همه این ها در حالی است که شبکه های تلویزیون حتی ساعت ها از زمان خودرا به پخش مسابقات قدیمی فوتبال دیگر کشورها اختصاص می دهند!
آن وقت سهم کتاب و ادبیات از اخبار شبانه روزی تلویزیون فقط چند دقیقه است که در آن همه رویدادهای فرهنگی و هنری به صورت فشرده با گزارشی تصویری توسط خبرنگار به پایان می رسد و کمتر برنامه ای برای پرداختن به ادبیات یا کتاب خصوصاً در شبکه های پرمخاطب صداوسیما (خاصه تلویزیون) تولید می شود تا فعالان این حوزه دست به دامن ساخت پادکست و رادیوهای تخصصی شوند و از دوستان و برخی اهالی این حوزه برای دست به دست کردن و دیده شدن آنها خواهش کنند.
اما با همه این وسعت اندک کتاب و ادبیات در صداوسیما روزگار به هر شکل به کمک فضای مجازی می گذشت تا آن که چند روز پیش خبری از بهارستان رسید؛ و کمیسیون تلفیق مجلس در مصوبه ای مدیریت و نظارت بر محتوای فضای مجازی را به سازمان صداوسیما سپرد. به دنبال این خبر انتقادات گوناگونی در خصوص تقابل این سازمان با فضای مجازی مطرح شده است؛ مسئله ای که به نظر نگرانی آن در حوزه کتاب و ادبیات هم قابل احساس است.
آیا رویکرد صداوسیما در نظارت بر این فضا که مجال پرداختن فعالان حوزه فرهنگ و خصوصاً کتاب و ادبیات (بی آن که سهمی از بودجه های میلیاردی داشته باشند) به این حوزه بوده، شبیه عملکرد تلویزیون و دیگر رسانه های این سازمان خواهد بود؟ برای کتاب و ادبیات که تا قبل از این جایگاه چندانی در صداوسیما نداشته، از این پس باید نگرانی مهجوریت در فضای مجازی را نیز داشت؟ صفحات ادبی که این روزها گاهی فعالیت قابل توجهی دارند هم همانند تعدادی از جلسات ادبی که بنا به دلیلهای مختلف به تعطیلی کشیده شدند به خاموشی کشیده خواهند شد؟
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب