دلنوشته فریبا شكوهی برای ابوالفضل خطیبی

روزی که برف تهران دودگرفته را سفیدپوش کرد، سیاه وش تو شدم!

روزی که برف تهران دودگرفته را سفیدپوش کرد، سیاه وش تو شدم! عطر و تن: همسر ابوالفضل خطیبی از بهاری اظهار داشت که با او آشنا شده، از خاصیت هایش چون ایران دوستی و علاقه به شاملو، از آخرین شعری که قبل از عمل ذهن خطیبی را درگیر کرده بود و وداعش در روز برفی که شهر دودگرفته تهران را سفیدپوش کرد و او را سیاه وش...


به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، فریبا شکوهی، همسر ابوالفضل خطیبی و عضو هیأت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و پژوهشگر پیشین مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، در سخنانی مکتوب درباره ی همسر فقید خود در مراسم یادبود او اظهار داشت:
به نام خداوند جان و خرد
ای آنکه غمگنی و سزاواری / وندر نهان سرشک همی باری
رفت آنکه رفت و آمد آنک آمد / بود آنکه بود، خیره چه غم داری؟
هموار خواهی کرد گیتی را؟ / گیتی ست، کی پذیرد همواری
مستی مکن، که ننگرد او مستی / زاری مکن، که نشنود او زاری
شو، تا قیامت آید، زاری کن / کی رفته را به زاری باز آری؟
آزار بیش بینی زین گردون / گر تو به هر بهانه بیازاری
گویی گماشته ست بلایی او / بر هرکه تو دل بر او بگماری (رودکی)
با درود و ادب و احترام خدمت استادان گرانمایه و سروران و دوستان عزیز حاضر در این جمع. از من خواسته شد درباره ی همسرم دکتر ابوالفضل خطیبی چند کلمه ای سخن بگویم. برای منِ داغدارِ آشفته حالِ دلتنگ، ایستادن در این جایگاه و سخن گفتن از این نازنینِ سفر کرده، کاری ست بس تلخ و جانکاه. با اینحال اطاعت امر کرده و اشاره ای کوتاه خواهم داشت به چند خاصیت شخصیتی وی در مقام همسر و پدر و دلبستگی ها و دغدغه های شخصی ایشان.
پیشتر از استادان و حاضران در این جمعِ صمیمی خواهشمندم به علت ‌پریشانی و پریشانیِ حال، مرا ببخشایند که نمی توانم دلنوشته ام را آن چنان که باید به شایستگی ارائه دهم.
من و همسرم خطیبی ۳۲ سال پیش در یک روز زیبای بهاری در اردیبهشت ماه ۱۳۶۹ در مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در عمارتی زیبا واقع در خیابان گلستان آشنا شدیم. آن روزها و سال ها از با اهمیت ترین دوران کاری و زندگیِ مشترک ما بود. حضور در فضای صمیمی مرکز در کنار همکاران و دوستان جوان پرشور و مستعد که از بهترین دانشجویان آن دوره بودند و شاگردی در محضر استادان فرهیخته ای چون زنده یادان دکتر عباس زریاب خویی، دکتر احمد تفضلی و دکتر آذرتاش آذرنوش (که روانشان به مینو شاد باد) و نیز دکتر علی اشرف صادقی و دکتر فتح الله مجتبایی (که یزدان نگاه دارشان باد) فرصتی بی نظیر بود برای یادگیری و تجربه اندوزی.
بی گمان ایجاد چنین محیط علمی تنها مرهون شخصیتی بود با اندیشه ای سترگ و آرمانی بلند که با تلاش خستگی ناپذیر در پیِ تدوینِ دانشنامه ای بود جامع و ماندگار برای نسل های بعدی. ایشان کسی نبود جز جناب آقای موسوی بجنوردی بنیانگذار و رئیس محترم مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی که همیشه جوانان را باور داشت و به آنها فرصت یادگیری می داد. ایشان در همان سال ها نسلی را تربیت کرد که بعدها در دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی خوش درخشیدند. خطیبی یکی از این پژوهشگران جوان بود که از این فرصت نیک بهره برد و با استعداد و نبوغ و پشتکارِ فراوانِ خویش با نگارش مقاله های مهم در زمینه تاریخ در دائره المعارف بزرگ اسلامی و مقاله های ادبی در دانشنامه زبان و ادب فارسی در فرهنگستان و خصوصاً نگارش مقاله های تخصصی درباره ی شاهنامة فردوسی در نشریات معتبر تخصصی ادبی همچون نامة فرهنگستان و نشر دانش، توانست دین خودرا ادا کند و یادگارهای ارزشمندی از خود برجای گذارد. خطیبی همیشه مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی را خانه نخست خود می نامید که در آن الفبای تحقیق را به شیوهای اصولی فرا گرفته بود.
اگر بخواهم از خطیبی در مقام همسر و پدر سخن بگویم، باید اعتراف کنم که او همسری بسیار مهربان، صبور و قدرشناس و پدری روشنفکر و دوست صمیمی من و دخترمان بود. عشق و احترام او به مادر، همسر و دخترش ریشه در باور او نسبت به جایگاه زن در جامعه و فرهنگ ایران زمین داشت؛ چنان که زیرلب همیشه این بیت را زمزمه می کرد:
زن و کودک و بوم ایرانیان / به اندیشة بد مَنِه در میان
آنان که او را از نزدیک می شناسند نیک می دانند که او فردی بسیار فروتن و به قولی بی شیله پیله بود. خطیبی خودش بود بدون هیچ پیرایه ای. در کنار فروتنی اما وی در بیان موضوعات علمی بسیار صریح اللهجه بود و با هیچکس تعارف نداشت. روحیه لطیف، طبیعت دوستی و پشتیبانی از حیوانات برای او نه شعار و تظاهر، بلکه از با اهمیت ترین مبانی اعتقادی او بود.
سرانجام باید به میهن دوستی او اشاره کنم. او ایران دوستی دو آتشه بود و همیشه با شور و شوق و هیجان بر یک پارچگی تاریخی و جغرافیایی ایران و پیوند ایرانیان با هر قوم و نژاد و زبانی تاکید داشت. دلبستگی او به ایران، زبان فارسی و شاهنامه چنان بود که با خویش پیمان بسته بود تا جان در بدن دارد درباره ی شاهنامه پژوهش کند و به جوانان وطنش آموزش دهد تا بیشتر به مبانی اخلاقی شاهنامه توجه نمایند. از این روی هیچ گاه حاضر نشد ایران عزیز را برای اقامت در دیار فرنگ ترک کند. شاعر محبوب او بعد از فردوسی و حافظ، زنده یاد احمد شاملو بود. مطالب صفحه فیس بوک ایشان گرچه بیشتر پیرامون شاهنامه و ادبیات حماسی بود، اما تصویر شاملو بر این صفحه نقش بسته بود. همین دلبستگی سبب شد تا خصوصاً در سالهای جوانی، به سبک و سیاق شاملو عاشقانه هایی برای من بسراید که از عزیزترین یادگارهای اوست.
تقدیر اینگونه بود که اولین دیدار من و همسرم در روزی بهاری رقم بخورد و آخرین دیدار ما در یک روز سرد زمستانی با بارش بی وقفه برف؛ برفی که شهر دودگرفته تهران را سفیدپوش کرد و مرا سیاه وش...
به هنگام رفتن به سمت اتاق عمل اظهار داشت: «فریبا بانو! مصرعی در سرم مدام می چرخد آنرا جست وجو کن و برای من بخوان». اینگونه بود که با خواندن این شعر از ابوطیب مُصعَبی (شاعر قرن چهارم)، با من این ابیات را با صدای نه چندان بلند تکرار می کرد... و سپس وداعی شیرین که نمی دانستم این آخرین دیدار و وداع ما خواهد بود. درِ اتاق عمل بسته شد و من ماندم و یاد و خاطره و صدا و نوشته های او؛ تا شاید دیداری دیگر در جهانی دیگر.
جهانا همانا فسوسی و بازی / که بر کس نپایی و با کس نسازی
چو ماه از نمودن چو خور از شنودن/ به گاه ربودن چو شاهین و بازی
یکی را نعیمی، یکی را حجیمی / یکی را نشیبی، یکی را فرازی
چرا زیرکانند بس تنگ روزی / چرا ابله هانند در بی نیازی
چرا عمر طاوس و دُراج کوته / چرا مار و کرکس زید در درازی
جهانا همانا از این بی نیازی / گنه کار ماییم تو جای آزی
در مراسم یادبود ابوالفضل خطیبی که مدتی پیش بر اثر عارضه کبدی درگذشت، کاظم موسوی بجنوردی، ژاله آموزگار و علی اشرف صادقی نیز سخن گفتند.




منبع:

1401/11/05
12:41:06
5.0 / 5
453
تگهای خبر: آموزش , ادبیات , سفر , فرهنگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۳ بعلاوه ۳
عطر و تن
atrotan.ir - حقوق مادی و معنوی سایت عطر و تن محفوظ است

عطر و تن

عطر و اودکلن و لباس مردانه و لباس زنانه