همزمان با یادروز سعدی؛
كلیات نفیس سعدی منتشر گردید
فارس همزمان با اول اردیبهشت ماه، یادروز سعدی، کتاب نفیس کلیات سعدی منتشر گردید.
مدیر مرکز سعدی شناسی یکشنبه یکم اردیبهشت در مراسم جشن انتشار کتاب کلیات سعدی در شیراز اظهار داشت: شیراز زادگاه اندیشه های شاعرانه و خلوتگاه هنرمندان عارف و عابدی است که در طول تاریخ تحولات هنرهای ایرانی، همه گاه، خلاقیت هنری شان، شور و شیدایی آفریده است.
طرح نو هنرمندان شیرازی با پیوند میان شعر و نثر فارسی
کوروش کمالی سروستانی افزود: هنرمندان شیرازی با ذهنی آفرینشگر و سرشار از شعر و عرفان، بر آن بوده اند که در پیوند میان شعر و نثر فارسی با خوشنویسی و تذهیب و نگارگری و تجلید، طرحی نو در اندازند و آثار «مکتب ادبی شیراز» را با زیبایی های چشم نواز «مکتب هنری شیراز» بیارایند.
به گفته او، از قرن هشتم تا چهاردهم هجری قمری، شهر شیراز یکی از مراکز اصلی تدوین کتاب های دست نگاشت به شمار آمده است.
مدیر مرکز سعدی شناسی که معتقد می باشد تعدادی از آثاری که در شیراز کتابت شده و نگارگران و مُذّهبان، زیبایی آنرا صدچندان افزوده اند، اظهار داشت: کلیات سعدی از جهت کیفیت و سبک و سیاق، با نمونه های برجسته متعلق به تبریز و هرات نیز پهلو می زند، اگرچه؛ خاصیت های کتاب آرایی مکتب شیراز در این آثار نیز نمایان و درخشان است.
کمالی سروستانی اشاره کرد: شیراز در قرون متمادی، بواسطه حضور خاندان هایی فرهنگور و هنرمند که حافظ این هنر دیرین در بین چندین نسل خود بوده اند، نام آور و شهیر بوده است؛ چونان خانواد میرزایوسف مُذّهب باشی که با همیاری فرزندان خود، میرزامحمود و میرزا اسدالله (مُذّهب)، میرزاعلی نقی و میرزا فضل الله (خوشنویس) و میرزا محمدحسین و میرزا محمدرضا (مجلدگر)، کارگاه هنر کتاب آرایی خودرا با آفرینش آثار باارزش در دوران قاجاریه ماندگار ساخته اند.
او با اعلان اینکه کلیات سعدی که هم اینک برمبنای نسخه کتابخانه ملک (۳۹۱عزت ملک) به زیور طبع آراسته شده، یکی از آثار درخشان و ماندگار این خاندان است که بعد از درگذشت میرزایوسف مُذّهب باشی به سرپرستی فرزند ارشدش، میرزامحمود مُذّهب باشی، سامان یافته است، اضافه کرد: در فرازی از انجامه این نسخه پربها، که درونمایه آن آفریده ماندگار سعدی شیرازی است، خاطرنشان شده که: «میرزاحبیب الله خان سالارالسلطان (پسر محمدخان قوام الملک ۱۲۸۶ ـ ۱۳۳۴ قمری) بیگلربیگی مملکت فارس... که تشویق اهل کمال را طالب است و به تکلم ایشان راغب، به این بنده‌ی قلیل البضاعه، علی نقی الشریف الشیرازی، ابن میرزایوسف، فرمان داد تا بنیاد استنساخ این نامه نامی و نسخه گرامی بنمایم» و بدین قرار، به سال ۱۳۲۴ هجری قمری، میرزامحمود مُذّهب باشی به تذهیب و تزیین و تکمیل این اثر پرداخت.
مدیر دانشنامه فارس در مورد آفرینندگان این شاهکار نفیس در دوره قاجاریه اظهار داشت: کاتب این اثر، میرزاعلی نقی شیرازی معروف به کاتب همایون است که به اشارت فرصت الدوله شیرازی «در خط نستعلیق، وحید زمان و فرید اوان بود. شیوه شیرینی اختیار کرده و آنرا به پایه اعلی و درجه قصوی رسانده بود». کوتاه کردن محور عمودی خط، فاصله گذاری سنجیده و دقیق بین حروف و کلمات، کاربرد هوشمندانه حسن تشکیل و حسن وضع در سطرنویسی و صفحه آرایی، از شیوه های خاص او بود که سبب شد کتابت های وی دارای ریتمی یکدست و چشم نواز شود.
کمالی سروستانی افزود: تذهیب و تزیین کتاب نیز برآمده از خامه هنرمندانه میرزامحمود مُذّهب باشی، برادر مهتر اوست که با دقت در انتخاب اندازه کتاب، محاسبه زیباشناسانه‌ی اندازه حاشیه کتاب برای جدول کشی، تذهیب و کمنداندازی، استفاده از رنگ های درخشان و شاد، اجرای قلم گیری ظریف و دقیق و یکدستی و هماهنگی سطح اثر، به لحاظ پراکندگی و جانمایی تزیینات، حض بصری و شوری دلنشین به بیننده بخشیده است.
آرایه های کتاب کلیات سعدی نشان دهنده ارج گذاری به عشق است
بگفته او، آرایه های کتاب، گاه هم قدر و قدرت کلمات سعدی است و نشان دهنده‌ی کوششی از سر عشق برای ارج گذاری به سخنان عاشقانه و حکیمانه سعدی شیرازی.
کمالی سروستانی اشاره کرد: انتشار این کلیات که از نظر چاپ جزء نفایس صنعت چاپ ایران است، مدیون هنرمندی استاد مجید فدائیان و همکارانشان؛ مانی نورائی و بهرنگ موحد است. متن انجامه کتاب توسط استاد عباس اخوین، خوشنویسی شده است. شهاب متین رضا، جلد سازی و صحافی این کلیات را به زیبایی انجام داده و در چاپخانه آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است.
مجید فدائیان، مدیر هنری چاپ کلیات سعدی نیز در ادامه این مراسم اظهار داشت: واقعیت این است که در سالهای اخیر کتاب های نفیس از شاهکارهای ادبی که مورد اقبال قرار بگیرد، کمتر چاپ و انتشار یافته است.
او اشاره کرد: در انتشار این اثر، کوشیدیم که کمال اصالت و زیبایی را مدنظر قرار داده و باتوجه به امکانات چاپ، اثری ماندگار ارائه نماییم که خوشبختانه با تلاش و دقت و تخصص مانی نورائی در تفکیک رنگ و نظارت چاپ و نیز صحافی هنری شهاب متین رضا، می توان ادعا کرد که در صنعت چاپ ایران، تاکنون، جلدهایی به این زیبایی و اصالت ساخته نشده است. در زمان عکاسی این اثر از همراهی و همکاری کارکنان موزه ملک بهره مند بودیم و در چاپخانه آستان قدس نیز مدیران و کارکنان، با این پروژه همکاری کامل داشتند.
نورایی نیز اضافه کرد: مکتب شیراز از گستره رنگ زیاد برخوردارست و برای چاپ این کتاب، از تازه ترین تکنولوژی جهان به نام «دامنه رنگ بسیط» استفاده کردیم و برای نخستین بار است که این تکنولوژی در ایران به کار رفته است.
شهاب متین رضا نیز جلدسازی و صحافی این کتاب را در نوع خود منحصر به فرد دانست و آنرا از افتخارات خود دانست.
گفتنی است که موسسه فرهنگی دانشنامه فارس با همکاری مرکز سعدی شناسی و موسسه موزه ملی و کتابخانه ملک، این اثر را در اول اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ همزمان با یادروز سعدی منتشر نموده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب