گفت وگو با مریم جلالی
واكنش دبیر علمی جشنواره شعر فجر به حاشیه ها
مریم جلالی به دنبال برخی حواشی پیش آمده درباب انتخابش بعنوان دبیر علمی این دوره از جشنواره می گوید: این که می گویند برای شان نام آشنا نبوده ام، عجیب نیست برای اینکه بنده را بعنوان یک پژوهشگر ادبیات کودک می شناخته اند تا یک شاعر و البته حوزه تخصصی بنده ادبیات و شعر کودک است.
دبیر علمی پانزدهمین جشنواره شعر «فجر» و استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با ایسنا درباره چگونگی ایجاد ارتباط میان جامعه ادبی با چنین رویدادی، ضمن بیان این که آیا چنین ارتباطی وجود ندارد؟ اظهار نمود: ابتدا باید ببینیم که ترویج و توسعه شعر فارسی و نیز آفرینش آثار ادبی در اولویت کار ما قرار دارد؟ سپس این نکته مهمست که ما از کدام زاویه به این ماجرا نگاه می کنیم؟ درباره شعر باید بگویم پدیده شعر اساسا چند سو دارد و به آفرینش و خلق شعر محدود نمی گردد.
او اضافه کرد: زاویه نگاه به شعر دو وجه مهم دارد؛ وجه آفرینش و وجه بررسی آن چه خلق شده است. خیلی از شاعران تجربی ما، هم تجربه شعری دارند و هم بر مبانی نظری شعر اشراف دارند؛ یعنی واقف اند که چه کار می کنند. این طور نیست فقط حسی را که در دل شان به وجود آمده با کلام زیبایی بیان کنند؛ فکر و اندیشه پشت رفتارهای کلامی خیلی از شاعران است. عده ای از افراد متخصص نیز که بر ساخت زبان، بررسی محتوا و فرم شعر تحقیق می کنند و متمرکزند، الزاما شاعر نیستند. این افراد غالبا قشر دانشگاهی یا افراد اهل مطالعه و تحقیق هستند. در نتیجه این پیوند خیلی وقت است که وجود دارد. برای همین است که در جشنواره شعر «فجر» هم بررسی شعر صورت می گیرد و هم بررسی آثاری که درباره شعر است.
جلالی سپس در پاسخ به این پرسش که چطور با وجود ارتباطی که بگفته او خیلی وقت است وجود دارد، عده ای از جامعه شاعران هنوز نسبت به انتخاب دبیر علمی جشنواره شعر «فجر» از جامعه دانشگاهی انتقاد می کنند اظهار داشت: من نمی توانم بجای دیگران که چنین کنشی داشته اند، پاسخ دهم. آنها حتما دلیلی برای این داشته اند و دلیلهای شان را هم مکتوب کرده اند و من هم آنها را دیده ام و خیلی هم نسبت به این شاعران ارادت دارم و می دانم شخصیت بنده را نشانه نگرفته اند و نظرشان کلی است.
عضو هیئت علمی چهاردهمین جشنواره شعر «فجر» و نیز عضو هیئت علمی و داور چند دوره از جایزه «پروین اعتصامی» افزود: این که می گویند برای شان نام آشنا نبوده ام، عجیب نیست برای اینکه بنده را بعنوان یک پژوهشگر ادبیات کودک می شناخته اند تا یک شاعر و البته حوزه تخصصی بنده ادبیات و شعر کودک است. من نمی توانم پاسخگوی رفتار و کنش آنها باشم، آنها دلایلی داشتند و قسمتی از دلیلهای شان هم حتما باید دیده شود و انتقادشان هم لازم است شنیده شود. البته به همه این بزرگواران ارادت دارم و قرار نیست از شخص خودم دفاع کنم. به نقطه اشتراک مان بیشتر فکر می کنم تا اختلاف ها و آن تمرکز بر یک امر فرهنگی است.
او بررسی و داوری شعر را مدیون تلاش شاعران دانست که عامل اصلی آفرینش شعر هستند و برای همین آنان را مقدم دانست و اظهار داشت: من چندین بار جزء کمیته علمی و داور جشنواره شعر «فجر» بودم اما در آن زمان نمی دانم چرا کسی چیزی درباره غریب و آشنا بودن بنده نگفته بود و عجیب است تا بعنوان دبیر علمی مطرح شدم، این واکنش ها به وجود آمد. معتقدم که مسئولیت اعضای هیئت علمی و داوران اگر مهم تر و سنگین تر از دبیر علمی نباشد کمتر هم نیست. با این وجود این که انتقادشان را گفتند، خوب بوده و خوشحالم که انتقاد و دیدگاه شان را منعکس کرده اند.
این مدرس زبان و ادبیات فارسی درباره این که دانشگاهیان چگونه می توانند نقشی در جهانی شدن شاعران کشور و خصوصاً شاعران معاصر داشته باشند اظهار نمود: کار دانشگاهیان آفرینش شعر نیست اما حداقل کاری که می توانند در بخش علمی کنند بررسی، نقد و حتی بررسی های تطبیقی شعرهای فارسی با شعر دیگر شاعران جهان است. خیلی از استادان دانشگاه مقاله هایی به زبان انگلیسی در نشریات جهانی در این زمینه منتشر نموده اند. این طوری است که صدای شاعر کشور ما محدود به خطوط مرزی نمی گردد و نام و کلام شان در سطح بین المللی مطرح می شود. خودم هم خوشحالم که چندین مقاله به زبان انگلیسی در این بخش کار کرده ام و صدای شاعران کشورم را شامل شاعران شعر بزرگسال و شاعران کودک و نوجوان در همایش های برون مرزی به گوش دوستداران و پژوهشگران فرامرزی رسانده ام.
مریم جلالی همین طور درباره برخی انتقادها نسبت به حضور نداشتن طیف های گوناگون در جشنواره شعر «فجر» و جهانی شدن و معنا یافتن از منظر بین المللی شدن این جشنواره بیان کرد: لازم است نگاهی به مولفه های جهانی شدن و جهانی بودن داشته باشیم، با این نگاه در سه حوزه ارائه، بررسی و حتی مخاطب بودن، نه کسی با تعصب وارد می شود و نه کسی متعصبانه فاصله خواهد گرفت و دوری خواهد گزید. وقتی صحبت از طیف می شود، باید همه جانبه نگاه کرد یعنی شاعران، کمیته علمی و داوران و مخاطبان را در نظر گرفت. من اگر شما را مخاطب خودم ندانم، کارم را به شما ارائه نخواهم کرد. اگر جهانی شدن را ملاک قرار دهیم، آن وقت نه تعصب در انتخاب خواهیم داشت و نه تعصب در ارائه کار. قسمتی از جهانی شدن منوط به در نظر گرفتن ملاک های جهانی و به توافق رسیدن بر سر آن است؛ در حقیقت ما در توافق ها به صورتی به قوانین، فکر و اندیشه یکدیگر احترام می گذاریم و زبان مشترک در همراهی پیدا می نماییم. در نتیجه این رمز موفقیت همه ماست و دیگر بحث این طیف و آن طیف پیش نمی آید و همه به یک طیف تبدیل می شویم.
او که قبل تر دبیر جشنواره بین المللی قصه گویی در سال ۹۸ و همین طور دبیر علمی همایش «ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شهید بهشتی» در دی ماه سال قبل بوده است اظهار داشت: اعضای دانشگاهی و حتی اعضای کمیته علمی و شاعران، حتی مخاطبان همه یک خانواده و در کنار یکدیگرند و شاید نسبت به هم پیشنهاد یا انتقادی داشته باشند اما مقابل هم نیستند و من از این بابت افتخار می کنم عضو این خانواده بزرگ هستم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب