عاشقی به سبك ون گوگ نقد شد
به گزارش عطر و تن نشست نقد رمان «عاشقی به سبك ون گوگ» نوشته محمدرضا شرفی خبوشان برگزار گردید.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا بر مبنای خبر رسیده، دومین نشست از سلسله نشست های نقد و بررسی كتاب های برگزیده جوایز ادبی با عنوان «طعم كتاب» به این كتاب كه برگزیده بخش داستان بلند و رمان بزرگسال اولین دوره جایزه ادبی شهید اندرزگو است، اختصاص داشت كه با حضور محمدرضا شرفی خبوشان، نویسنده كتاب، محمدقائم خانی، كارشناس ادبیات داستانی و احمد توانایی، كارشناس كتاب و دیگر علاقه مندان عصر روز سه شنبه (سوم دی ماه) در ترنجستان سروش برگزار گردید.
در ابتدا محمدرضا شرفی خبوشان با استقبال از برگزاری این گونه نشست های نقد و بررسی بیان كرد: برگزاری جلسات نقد كتاب های برگزیده جایزه ادبی، كار پسندیده ای است و امید است این فعالیت ها را سایر دوستان و مجموعه ها هم دنبال كنند.
او درباره معرفی و زمان نگارش این كتاب اظهار داشت: بین سال های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ به دنبال نگارش كتاب بودیم كه نهایتاً بعد از سه سال، در سال ۱۳۹۳ به چاپ رسید.
روایت تاریخ انقلاب از نگاه سرشت انسانی
این نویسنده اضافه كرد: چیزی كه در این كتاب برای من اهمیت داشت، روایت تاریخ انقلاب از نگاه سرشت انسانی است. در یك انقلاب تنها یك حكومت تغییر نمی كند؛ بلكه سرشت و خلق وخوی مردمان هم گرفتار تحول می شود. «عاشقی به سبك ون گوگ» به دنبال روایت دگرگونی یك انسان است كه در جست وجوی خویشتن و مسیری كه حركت می كند، تحول خویش را در راه انقلاب می داند. انقلاب تنها مساله ای بیرونی نیست و سیر تغییر و تحول درونی انسان است تا به انقلاب اسلامی برسد.
خبوشان درباره خصوصیت اصلی كتاب كه سبب جلب توجه داوران شد، بیان كرد: جهان رمان برای من مساله اصلی نیست. وقتی بخواهیم افكار خویش را ابراز نماییم، احتیاج به ابزاری برای روایت داریم؛ ابزاری كه برآمده از فرهنگ، تاریخ و زبان یك ایرانی است. در رمان ایرانی چیزی كه به آن نیاز داریم، جهان درون و زیست پیرامون انسان است و به زبانی نیاز دارد كه توانایی روایت آنرا داشته باشد.
او خاطرنشان كرد: در «عاشقی به سبك ون گوگ» تلاش كردم این اتفاق بیفتد و جسارت زبانی و شكلی در آن استفاده گردد. یكی از خصوصیت های مهم روایت، تناسب نثر با آن شخصیت است.
خبوشان برای پیشرفت در ادبیات داستانی اظهار داشت: اگر بخواهیم تنها در قالبی مشخص و آموزش داده شده به دنبال روایت داستان باشیم، امكان دارد در جهان امروز اثرگذاری كمتری داشته باشد. ما به تغییرات شكلی در زبان داستانی نیاز داریم.
كتاب را حتی نمی توان به دانشجویان سفارش كرد!
در ادامه احمد توانایی، كارشناس كتاب، در نقد این كتاب بیان كرد: ما با یك كتاب نسبتاً توانمند در قلم، توصیفات و تصاویر روبه رو هستیم كه به خوبی از پس ترسیم زوایای مختلف برآمده است. بعضی از تعابیر و اصطلاحات در تصویرگری ها سبب شده كه به راحتی نتوان كتاب را به نوجوانان و اطرافیان معرفی نمود. نویسنده به هر علتی نمی تواند بسیاری از صحنه های ضدارزشی را توصیف كند؛ اما زمانی كه مبحث روایت تاریخی است، این آزادی را احساس كرده و شخصیت های مطرح شده مقصر می شوند. حد نهایی این نوع توصیفات كجاست؟
توانایی با اشاره به یكی از علل این نوع توصیفات، اظهار نمود: بخشی از آن برای جلب مخاطب است و نگران از دست دادن قشری از آن هاست. برای مثال تعابیری كه برای زن بیوه و شراب استفاده می شود، قابل درك نیست. نویسنده می توانست بدون استفاده از این تعابیر داستان را روایت كند. این كتاب را حتی به دانشجویان هم نمی توان سفارش كرد.
خبوشان در پاسخ به این نقد كه نمی توان این كتاب را به نوجوان معرفی نمود، اظهار داشت: این كتاب به هیچ كودك و نوجوانی سفارش نمی گردد و كتاب بزرگسال است.
توانایی در ادامه نقدهای خود اظهار نمود: تكرار برخی تعابیر دور از توانایی نویسنده است؛ برای مثال برای القای ترس، ده تا دوازده بار از عبارت «دلم مثل سگ می لرزد!» استفاده شده است. این تكرار سبب عادی شدن این ترس می شود.
معرفی شخصیت ها با زبان خودشان
در ادامه محمدقائم خانی، كارشناس ادبیات داستانی، با اشاره به محتوای كتاب «عاشقی به سبك ون گوگ» اظهار نمود: بنده از مطالعه باردیگر كتاب لذت بردم. در خلال نثرهای متداول امروز، نثر متفاوت این كتاب بسیار جذاب است. دلیل آن هم وابستگی به خطّه خراسان است. این روایت، انتظارات ایرانیان را از نثر و زبان برآورده می كند.
او اضافه كرد: نثر در خدمت روایت داستان است و به ساخت كامل آن كمك می نماید. نام گذاری ها، یكی از بهترین خصوصیت های نثر است. نحو در نثر به كمك شخصیت پردازی آمده است. درمورد شخصیت های قاطع، زبانی محكم و خلاصه، و در مورد شخصیت های سست، زبانی گسسته و به هم ریخته به كار برده شده است. نویسنده با زبان خود شخصیت، آن شخصیت را معرفی می كند.
خانی سپس بیان كرد: تشبیهاتی كه به حیوانات داده شده هم قوت كتاب است و خصوصیت های مناسبی را با این كار بیان می كند. این ابزار به زیبایی متن اضافه كرده و جهان داستان را می سازد و نویسنده می داند چه چیزی از روایت آنها می خواهد.
این كارشناس ادبیات داستانی درمورد باطن شخصیت های اصلی داستان بیان كرد: در این كتاب به صورت كلی، هنر روشنفكری پیش از انقلاب را با دو شخصیت اصلی می سازد. داستان بدون این كه به دنبال روایت های ایدئولوژیك از انقلاب برود، كلیتی از جهان قبل از انقلاب را بازگو می كند.
نزاكت ادبی توسط شخصیت رمان اتفاق می افتد
سپس شرفی خبوشان درمورد نحوه روایت و زبان به كار برده شده در داستان اظهار داشت: ما دو شیوه برای روایت داریم. یك زمان از شیوه های توضیحی و تعریفی استفاده می نماییم كه به صورت قصه بیان می شود و یك زمان به تصویرگری داستان می پردازیم تا مخاطب آنرا بیشتر درك كنند و خویش را در آن صحنه ببیند.
او اضافه كرد: جهان رمان امروز، جهان تصویر است. نویسنده كسی نیست كه فحش می دهد و نزاكت ادبی را رعایت نمی كند؛ بلكه شخصیت رمان است كه نزاكت ادبی را رعایت نمی نماید. رمان یك پیكره كلی است و تلاش در فضاسازی دارد. رمان را باید با عنایت به فضاسازی آن ارزیابی نماییم.
نویسنده كتاب تاكید كرد: كار رمان این است كه صحنه هایی را روایت كند كه مشخص شود در آن دوران زیست تاریخی و شخصیت ها چگونه بوده است. اگر بخواهیم تنها ارزش های خویش را معیار قرار دهیم، چگونه می توانیم تأثیرپذیری داشته باشیم؟
نمی خواهیم بیانیه بدهیم
او با انتقاد نسبت به تأخیر دوساله در چاپ این كتاب بیان كرد: این كتاب دو سال درگیر ممیزی و تأیید برای انتشار بود. چرا باید از چاپ كتابی كه مبحث آن روایت داستان انقلاب است، جلوگیری شود؟! اگر برای شخصیت های بد داستان بخواهیم از الفاظ خوب استفاده نماییم، آن گاه دیگر تصویر بدی از آن شخص ساخته نمی گردد. نمی خواهیم بیانیه بدهیم یا یك پیام مستقیم بنویسیم. من رمان نوجوان هم دارم كه كاملاً با این رمان متفاوت می باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب