احسان حاجی پور عنوان كرد
تاكید بر لزوم انتشار نمایشنامه ایرانی
احسان حاجی پور با تاكید بر لزوم انتشار نمایشنامه ایرانی می گوید: انتشار و ثبت و مانایی نمایشنامه ایرانی اگر هرزمان دیگری واجب نبوده باشد امروز بدون شك امری حیاتیست برای تئاتر به كمارفته و اغمازده ایران.
این نمایشنامه نویس در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، درباره لزوم انتشار نمایشنامه ایرانی نوشته است: گمان می کنم در این وانفسای عجیبی که بر سر فرهنگ و هنر این ملک پرگوهر آمده، در این روزگاری که بیشتر از هر زمان دیگری نمی توان امیدی به قلم و قدم هیچ به اصطلاح مدیر و مدبری در حوزه فرهنگ و هنر داشت، تنها راه بازمانده فقط و فقط امید بستن به کوشش های مستقل کسانی است که قلب شان برای فرهنگ و هنر و زنده ماندن این پیکره نحیف می تپد.
انتشار کتاب در این روزگاران شده است شکستن شاخ دیو هفت سر، حالا اگر از بدِ روزگار این کتاب، نمایشنامه ایرانی هم باشد که رستم دستان هم در مقابل شکست این دیو ملول می شود و تنگ دل...
اما چه باید کرد، انتشار و ثبت و مانایی نمایشنامه ایرانی اگر هرزمان دیگری واجب نبوده باشد امروز بدون شک امری حیاتیست برای تئاتر به کمارفته و اغمازده ایران که به جد باید به دنبالش بود. این که در سال های گذشته به سبب سیاست گذاری های کلان غلط در حوزه تئاتر - چه در زمینه تولید و چه در زمینه آموزش - از انتشار نمایشنامه ایرانی بعنوان یکی از مهمترین بخش های تکمیلی پروسه تولید یک اثر نمایشی غافل شده ایم بحثی است که شاید در این مقال نگنجد ولی کیست که به لزوم چاپ نمایشنامه بعنوان اثر مکتوب مستقل آشنا نباشد؟ کافی است نگاهی بیاندازیم به چند دهه گذشته تئاتر ایران، تئاتری که هیچ گاه عادت به تاریخ نگاری نداشته است، مدرک و سند استوار و قابل اعتنایی از خود برجا نگذاشته و در بهترین حالت ممکنه فقط و فقط معدود نمایشنامه هایی که شانس کتاب شدن را داشته اند امروز بعنوان سندی از جریان و روند شکل گیری تئاتر ایران به دست مان رسیده اند و چه بسا بسیار آثاری که این مسیر را هموار کرده اند و از آنها فقط نامی مانده است و یادی دور در ذهن نسلی که کم کم خاطراتش را به باد می سپارد... و این تلخی زمانی بیشتر می شود که نگاهی بیاندازیم به روند انتشار نمایشنامه های ایرانی در چند سال اخیر و مقایسه ای داشته باشیم با انتشار نمایشنامه های فرنگی.
من هیچ گاه به دنبال نفی آن یا برتری جویی یکی بر دیگری نیستم ولی معتقدم مادامی که جریان فکری مخاطبان تئاتر را به سمت خواندن نمایشنامه ایرانی و ارائه آن بعنوان اثری مستقل و یا تکمیل کننده پروسه تولید و اجرای اثر نمایشی هدایت نکنیم اساسا گرفتار خسران فراوانی شده ایم. این خسران چه در زمینه فنی و هنری و چه در زمینه اقتصاد هنر گریبان تئاتر را گرفته است. باید پذیرفت تئاتر ایران نتوانسته پا به پای سایر اعضای خانواده فرهنگ در زمینه اقتصاد رشد و خودرا به روز کند و در تغییر شرایط روزگار منعطف باشد و از امکانات فراوان موجود استفاده نماید.
نمایشنامه ایرانی اگر درست و پویا و زنده به اتمسفر روزگار نوشته شود، اگر دغدغه مند باشد و از آن چه پیرامون جامعه و انسان می گذرد سخن بگوید می تواند یکی از بهترین سلاح های اصلاح باشد. من سال هاست اهتمام دارم پا به پای نمایشنامه هایم در وادی رئالیسم اجتماعی قدم بزنم. معتقدم این سبک و شیوه می تواند هم برای مخاطب متخصص هم برای مخاطب علاقمند حرف هایی برای گفتن داشته باشد تا از دل نقد و نگاهی که بر پیکره اجتماع می اندازد ماحصلی برای بهبود شرایط موجود و حرکت به سمت وضعیت مطلوب داشته باشد.
برای من نمایشنامه ایرانی یک لزوم بوده و هست. از زمانی که تئاترم را آغاز نموده ام، ایرانی نوشتم و ایرانی نگاه کردم و اهتمام کردم ایرانی قصه بگویم. برای روایت هایم هم دست به دامن رئالیسم شدم. گمانم هم این است تئاتر اجتماعی ایران هنوز به رئالیسم نیاز دارد به هزار و یک دلیل که از من بهتر می دانید.
در «معاشر» از زندگی معلق آدم های دهه پنجاه گفتم در«سی دی نود و پنج» از روابط امروزی و در «گزارش یک مهمانی» یک تاریخ چهل ساله را ورق زدم.
و در نمایشنامه «فرشته» که در این روزگار صعب انتشار یافته است به سراغ روابط آدم هایی رفتم که جبر روزگار و شرایط اجتماعی آنها را کنار هم قرار داده و این کنار هم قرار بودن الزاما انتخاب آنها نبوده. «فرشته» بیان مسائل نسل جوان امروز ایران است و این که این آدم ها برای رسیدن به هدف شان چه راهی را انتخاب می کنند. قرار بود امسال به صحنه بیاید و بعد منتشر شود که بازی روزگار به لونی دیگر رقم خورد.
دغدغه من در تمام متن هایم ارتباط بین آدم ها است و در هرآن چه از من مرتکب شده است به این مساله پرداخته ام، شکل گیری این داستان ها در بسترهای مختلف و شرایط مختلف تعریف می شود؛ یک جا ارتباط خانواده را با نگاهی نقادانه واکاوی می کنم، یک جا به سراغ ارتباط آدم ها در بستر یک تاریخ اجتماعی می روم و جایی دیگر به سراغ روابط عاطفی آدم ها می روم و در «فرشته» سراغ روابط آدم هایی رفتم که جبر اجتماع و اوضاع و احوال و شرایط اجتماعی آنها را کنار هم قرار داده و این کنار هم قرار بودن الزاما انتخاب آنها نبوده است.
در این روزهای کرونایی در این شیوع عفریت بیماری، در روزهایی که خانه نشینی و مهجوری بر سر کارهای مان سایه سنگینی انداخته فقط و فقط می توان امید داشت به اقداماتی که همه مان در عرصه فرهنگ بعنوان لشگرهای تک نفره انجام می دهیم. چاپ نمایشنامه ایرانی یکی از این اقدامات است و شاید هزار راه و قصه دیگر که ما آدم ها برای زنده ماندن روح و حس مان به سراغش می رویم، قصه هایی که برای هرکدام از ما آدم ها داستان تازه ایی دارند، اما نمی دانم این آدم ها هستند که قصه ها را می سازند یا قصه هایند که آدم هایشان را انتخاب می کنند..»
نمایشنامه «فرشته» نوشته احسان حاجی پور اخیرا در انتشارات آرادمان راهی بازار نشر شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب